Jak na nasze oczy wpływa sztuczne oświetlenie?

Źródła sztucznego światła

Mówiąc o źródłach sztucznego oświetlenia, mamy na myśli różnego rodzaju żarówki oraz urządzenia elektroniczne. Długotrwały kontakt ze sztucznym światłem powoduje suchość powiek, pieczenie, a czasem zaczerwienienie i przekrwienie spojówek. Warto wiedzieć, jakie są rodzaje żarówek i w jaki sposób wpływają na nasz wzrok. 

Tradycyjne żarówki żarowe są najtańsze, ale pobierają najwięcej energii ze wszystkich dostępnych na rynku. Ze względu na niską trwałość i wysoki pobór energii elektrycznej nie są polecane do domowego użytku. 

Żarówki halogenowe, dzięki wykorzystaniu halogenu, świecą jaśniej niż żarowe i dobrze oddają barwę naturalnego światła. Ponadto pobierają około 30% mniej energii niż tradycyjne. Do ich zalet należą także niewielkie rozmiary, szybki zapłon oraz długa żywotność.

W diodach LED źródłem światła są diody elektroluminescencyjne. Ledy posiadają wiele zalet – długą żywotność, niskie zużycie energii oraz krótki czas potrzebny do osiągnięcia pełnej jasności. Co bardzo ważne, diody LED nie nagrzewają się i są wyjątkowo wydajne.

Wśród źródeł światła znajdziemy także świetlówki, które charakteryzują się wysoką trwałością i niskim zużyciem prądu. Niestety ich wadą jest to, że zawierają rtęć, co może być niebezpieczne w razie stłuczenia. Ponadto świetlówki emitują światło wyładowcze, które jest męczące dla oczu.

Temperatura światła

Światło dzieli się na zimne, ciepłe i neutralne. Barwę wyraża się w jednostce temperatury, czyli Kelwinach (oznaczenie K). Dla naszego wzroku najbardziej przyjazne jest światło ciepłe i neutralne. Im zimniejsza barwa, tym bardziej wzrok się wytęża, a w efekcie męczy. 

Ciepłe światło, czyli o temperaturze 2500–3000 K pozwala na odpoczynek i relaks. Tego rodzaju barwę emitują żarówki żarowe. Pamiętajmy, że im cieplejsze światło, tym zdrowsze dla naszych oczu.

Energooszczędne żarówki LED są coraz częściej wybierane do domowego oświetlenia, ale w ich przypadku należy zwrócić uwagę, by miały jak najniższą temperaturę świecenia, czyli poniżej 3300 K. Przebywając długo w pomieszczeniu oświetlanym diodami LED emitującymi bardzo zimne światło, czyli powyżej 5000 K, możemy poczuć podrażnienie spojówek, a nawet ból głowy. Dlatego ważne jest zwracanie uwagi na dostosowanie odpowiedniej barwy.

Urządzenia elektroniczne – źródło światła niebieskiego

Urządzenia elektroniczne towarzyszą nam w ciągu całego dnia. Na co dzień korzystamy z komputerów, laptopów, tabletów a także smartfonów, a ich intensywne użytkowanie nie jest obojętne dla naszych oczu. Tym, co szkodzi, jest tak zwane niebieskie światło, emitowane przez ekrany urządzeń w dawce, do której nasze oczy nie są dostosowane. Częstym objawem zbyt intensywnego wpatrywania się w ekrany emitujące światło niebieskie jest ból głowy, suchość i podrażnienie oczu. W dłuższej perspektywie korzystanie z urządzeń elektronicznych bez zapewnienia sobie dodatkowej ochrony może doprowadzić do wad wzroku, takich jak zwyrodnienie plamki i krótkowzroczność pozorna.

Jak prawidłowo dobrać sztuczne oświetlenie?

By jak najlepiej chronić wzrok, warto przede wszystkim dobrać odpowiednie żarówki. Zrezygnujmy ze świetlówek i postawmy na światło o ciepłej bądź neutralnej barwie. Im bardziej jest ono żółte, tym lepiej dla naszych oczu. 

W każdym pomieszczeniu użytkowym w domu powinno znajdować się więcej niż jedno źródło sztucznego światła. Rozplanujmy je w taki sposób, by zapewnić sobie komfortowe warunki przy wykonywaniu różnych czynności. Zadbajmy, by w każdym miejscu w domu znajdowało się światło główne (sufitowe) i rozproszone (kinkiety, lampy stołowe i podłogowe). Dzięki temu zapewnimy sobie optymalne warunki świetlne. 

Dla prawidłowej higieny pracy i komfortu oczu zadbajmy o dodatkowe źródła światła w miejscu pracy. Jeśli pracujemy w biurze oświetlonym diodami LED o zimnej barwie, postawmy na biurku lampkę stołową emitującą żółte światło. Dzięki temu zniwelujemy niekorzystne działanie zimnej barwy. 

Jak się chronić przed negatywnymi skutkami sztucznego światła?

Przede wszystkim odpowiednio rozplanujmy ustawienie światła w domu. Zadbajmy, by każdy kąt był funkcjonalnie oświetlony. Zrezygnujmy z zimnego światła na rzecz ciepłego i neutralnego. Nie stosujmy także w domu świetlówek.

O wzrok pomoże zadbać dieta bogata w produkty zawierające witaminę A, przeciwutleniacze oraz kwasy omega–3 i omega–6. Do jadłospisu wprowadźmy zawierające antocyjany borówki i czarne jagody oraz bogate w luteinę szpinak, natka pietruszki i jarmuż. 

Pracując przy komputerze, starajmy się zakładać okulary z powłoką antyrefleksyjną. W przypadku częstego uczucia suchych spojówek starajmy się je nawilżać za pomocą kropli do oczu. Jest to szczególnie zalecane osobom, które na co dzień noszą soczewki. Pamiętajmy także o odpowiedniej ilości snu.